Na Faraja Gasto
0767955334
Lengo la sura: ni kukuonyesha madhara ya mifumo ya kikoloni kwenye taifa huru.
Wote tunafahamu kuwa kama mkubwa yupo basi na
mdogo yupo kwa kuwa hakuna mkubwa asiye na mdogo, wakoloni walikuwa kama
wakubwa nasi tukawa kama wadogo pindi walipotuweka katika mikono yao,
walituwekea taratibu za kufanya mambo mbalimbali ikiwemo kuvaa, kuoa, kujifunza
n.k na kwa kuwa tulilainishwa kwa maneno matamu na ulaghai wa kutumia vioo vya
kujitazama nyuso zetu, vikoi na vitu vingine tukaamua kuwa bendera zilizofuata
upepo kwa kufanya kile ambacho tuliongozwa kufanya, oooooooh “tukawa watumwa
kwenye nchi zetu wenyewe”.
Kadri siku zilivyozidi kwenda ndipo tukaanza
kujitambua lakini tulikuwa tumechelewa, kwani wakati tulipojitambua tulikuwa
tumeshanyonywa vya kutosha na hapa ndipo likaanza fukuto la kutaka uhuru,
wakati huo ndipo wakaanza kuinuka wapigania uhuru ambao walibahatika kupata
elimu na macho yao ndipo yakaanza kuona kuwa tunanyonywa, wakaanza kuudai uhuru
ambao waliukopesha kwa wakoloni kutokana na ukosefu wao wa elimu na kupenda
kufanyiwa kila kitu badala ya kuthubutu kufanya na mwisho wa siku tunajiuliza
“kwani wao waweze wana nini hata sisi tushindwe tuna nini?”.
Tulipopewa vioo tukatazama nyuso zetu
tukaamua kuhonga vito vya thamani ambavyo vilitumiwa na waliojua kuvitumia
kustawisha na kuendeleza nchi zao na huku nchi zetu zikiwa katika hali ya
umaskini uliokithiri ilihali tulikuwa na viondoa umaskini.
“enyi
waafrika ni nani aliyewaroga?”
Hata baada ya kuupata uhuru tulioukopesha kwa
wakoloni tukajikuta tumeshindwa kuutumia uhuru tulionao kama ilivyotupasa
kuutumia na hapo ndipo ukawa mwanzo wa ukoloni mamboleo, japo tukautangazia
umma kuwa tuko huru lakini tukawa huru midomoni lakini tukabaki kuwa watumwa
nafsini tulirithi mifumo ya wakoloni bila kuihariri. Mifumo tuliyoachiwa
ilikuwa imetengenezwa ili kutufanya tuendelee kuwa watumwa wa wakoloni na kama
mifumo hiyo ilitengenezwa ili kutunyonya na walioitengeneza wakatuachia je! sio
mwanzo wa kunyonyana sisi kwa sisi?
Nakumbuka waliotangulia kuliona jua kabla ya
wanaoliona jua walisema “ukipewa akili za mwenzako changanya na za kwako”. Kitu
tulichokosa kwa muda mrefu ni kuchanganya akili zetu za zile tulizoachiwa ili
tuweze kupata mifumo ambayo inatufaa kwa wakati wetu na kwa mazingira yetu ya
hapa Afrika. Kutokana na kutokuihariri mifumo tuliyoachiwa na wakoloni ndio
maana leo hii nchi za Afrika zimekuwa zikiombaomba misaada kutoka kwa wakoloni,
ni jambo la kushangaza kuomba mali yako kwa kuwa walituchukulia rasilimali zetu
na mwishowe tunapozihitaji inatubidi tukunje goti tuwaombe na kabla
hawajatupatia wanatupa masharti yanayokinzana na maadili yetu kwa mfano
tukubali wanawake waoane wao kwa wao, wanaume waoane wao kwa wao, kutoa mimba
iwe ruksa, mume ambaye ni kichwa cha mke awe kama mwanamke ndani ya nyumba n.k
na kwa kuwa hatuna namna ya kufanya tumejikuta tunakubaliana na hayo wanayotaka
na hapo ndipo mkono wa mkoloni ulipofanikiwa kurudi tena katika bara letu la
Afrika.
Mifumo ya kikoloni imekuwa dhahiri kwenye nchi
zetu za Afrika na inatutesa sana japo si kila mfumo ni mbaya ila mifumo iliyo
mingi haitufai kwa nchi zetu za Afrika na kwa kuwa ndivyo tulivyochagua kuwa
huru midomoni na huku tukiwa watumwa nafsini mwetu basi ndio maana tuko hivi
tulivyo leo, hakuna utumwa mbaya kama utumwa wa nafsi, utumwa wa nafsi
unamfanya mtu awaze kusaidiwa kila anapohitaji kufanya jambo Fulani haijalishi
ni dogo au kubwa, utumwa na nafsi unamfanya mtu asiwe na muda wa kukaa chini na
kufikiri vya kutosha juu ya mambo mbalimbali hali kadhalika utumwa wa nafsi
unamfanya mtu aamini kila neno bila kulichunguza na haya ndiyo tunayoyashuhudia
kwenye nchi zetu za Afrika, imefikia hatua fikra za waliotutawala zinaaminika
sana na zinatumiwa sana kushughulikia mambo ya nchi zetu, japokuwa sipingi kila
kitu kinachotoka kwenye mataifa ya wenzetu weupe lakini natafakari jambo hili ukienda
kwenye vyuo vyetu utakuta vitabu vingi vimejaa vya waandishi wa kutoka Asia,
Ulaya na bara la Amerika ya kusini na kaskazini, swali tunajiuliza je! hakuna
wasomi wa kiafrika wanaoweza kuandika vitabu vitakavyowasaidia watoto na vijana
wetu kuongeza maarifa kulingana na tafiti zao, uvumbuzi wao na kulingana na
mazingira yetu ya hapa Afrika?. Mkoloni amerudi Afrika kimyakimya japo waafrika
hawataki kuukubali ukweli huu lakini huwezi ukaupinga ukweli kwa mtazamo au
hisia kwa kuwa “mwenye macho haambiwi tazama”.
Tufanye
nini?
1.Tuihariri mifumo tuliyoachiwa na wakoloni.
Ninaposema kuihariri mifumo namaanisha tuna
wajibu wa kuangalia nini walichotuachia wakoloni kinachotufaa na ambacho
hakitufai kulingana na maadili yetu na mazingira yetu.
2.Tujikubali kuwa tunaweza.
Njia mojawapo ya kuushinda utumwa wa nafsi ni
kujikubali kuwa hata wewe unaweza kufanya yanayofanywa na waliotangulia
kufanya, ni muhimu tuwakubali wataalamu wetu wa ndani kwani wakipewa nafasi ya
kutumia uwezo, ujuzi na maarifa waliyonayo lazima tutaona mabadiliko makubwa
kwenye nchi zetu za Afrika.
3.Tufikiri vya kutosha.
“Ulivyonavyo vinatosha ikiwa utafikiri vya
kutosha” ni sentensi iliyowahi kusemwa na Askofu David Oyedepo. Kinachotuponza
katika nchi zetu za Afrika ni kutokaa na kufikiri vya kutosha, jaribu kuangalia
rasilimali tulizonazo na maisha tunayoishi ni vitu viwili tofauti, kabla ya
kuamua kuomba msaada nje lazima tukae chini kwanza tufikiri vya kutosha huku
tukikumbuka “akopaye ni mtumwa wa akopeshaye”.
4.Tukubali ukweli.
Kipimo kimojawapo cha ukomavu wa kifikra ni
kuubali ukweli, ukweli ndio unaomfanya mtu kuwa huru kwelikweli lakini pale
inapofikia hatua tuukakataa ukweli basi tutarajie kuwa watumwa siku zote, na ni
muhimu tukumbuke kuwa ukweli hauna dini, kabila, chama n.k kwa kuwa kila
mwanadamu anaweza akasema ukweli lakini katika nchi zetu za Afrika mtu
akionekana yuko kwenye chama pinzani basi kinakuwa kigezo tosha kuwa hawezi
kusema ukweli jambo ambalo sio sahihi.
5.Tuaminiane.
Kutoaminiana ni jambo ambalo linaharibu mambo
mengi katika nchi za Afrika, imekuwa si ajabu kuona watu walio kwenye vyama
tawala hawana imani na walio kwenye vyama pinzani na walio kwenye vyama pinzani
hawana imani na walio kwenye vyama tawala, tukifikia hatua ya kuaminiana
tutarajie kuona mbadiliko makubwa sana kwenye nchi zetu za Afrika.
0 Maoni